Aktualności
Po czym poznać, że wiosna tuż, tuż...
Zima wycofuje się na z góry upatrzone pozycje. Wiosna, jeszcze w przedpokoju, ale daje już o sobie znać w sposób dyskretny, choć wyraźny.
Wiosna to pora roku, na którą wszyscy czekamy: robi się ciepło, dni są coraz dłuższe. Jednocześnie świat staje się bardzo kolorowy: drzewa i krzewy zaczynają kwitnąć, a łąki i trawniki pokrywają się kwiatami. Zwierzęta, które przespały zimę, opuszczają kryjówki. Powracają też ptaki zimujące w ciepłych krajach.
Kwitnące w drugiej połowie lutego kotki (kwiaty męskie) leszczyny pospolitej są jednym z pierwszych zwiastunów nadchodzącej wiosny.
Pojawiają się również bazie, kotki (kwiaty męskie) na wierzbach.
Ich pojawienie się stanowi umowny początek przedwiośnia (klimatyczna pora roku na przełomie zimy i wiosny, charakteryzująca się temperaturą powietrza w granicach 0–5°C, stopniowo rosnącą; z rzadka pojawiają się jeszcze przymrozki; dni stają się coraz dłuższe). Mimo niskiej jeszcze temperatury spomiędzy topniejących płatów śniegu wydostają się kwiaty: przebiśniegi i zawilce.
Przebiśniegi są symbolem nadchodzącej wiosny. Często zakwitają jeszcze w lutym, a ich kwiaty przebijają się przez warstwę śniegu – stąd ich nazwa. Pamiętaj, że dziko rosnące przebiśniegi są chronione – nie wolno ich zrywać ani niszczyć.
Słońce coraz częściej zapuszcza życiodajne promienie w leśne ostępy, przemieniając zwały zbitego śniegu w miliony strumyków, które w drodze ku morzom i oceanom formują małe i wielkie rozlewiska. Około 20 marca dzień zrównuje się z nocą i zaczyna się astronomiczna wiosna.
W ptasim światku panuje wielkie ożywienie. Wysoko nad łąkami, nad polami klangor żurawi i gęsie gęgania. Niżej nieco, nad zalanymi łąkami, koziołkują biało-czarne czajki.
Samce kuropatw staczają pojedynki,
a z przydrożnych drzew monotonnie pogwizdują trznadle.
Śpiew trznadli będzie nam towarzyszył aż do końca września od rana do wieczora. To chyba najwytrwalsi śpiewacy. Większość ptaków odzywa się rano i przed zachodem słońca. Trznadle umilają prace polowe rolnikom nawet w największy skwar letnich dni.
Większość kaczek już wróciła z zimowisk i w marcu buduje gniazda lub składa jaja.
Leśne ptaki też nie próżnują. Sójki uwijają się przy budowie gniazd, strzyżyki, pierwiosnki, pełzacze i rudziki ożywiają śpiewem jeszcze zimowe lasy i bory.
Nocami słychać pohukiwanie puszczyków, dla których marzec to szczyt sezonu lęgowego. To najpospolitsza z naszych sów. Możemy ją spotkać we wszystkich typach zadrzewień, gdzie tylko znajdują się „dziuplaste” drzewa o odpowiedniej średnicy.
W marcu składa jaja jedna z największych polskich sów – puchacz. W ostatnich latach rośnie liczebność tych pięknych, choć wbrew obiegowej opinii, nie najbystrzejszych ptaków.
„Gdzie woda, tam życie” – mówi stare arabskie przysłowie.
Żabie gody głębokim i niezbyt głośnym huuur otwiera najpospolitszy z naszych płazów – żaba trawna, która wkrótce po złożeniu skrzeku opuszcza wodę, by do jesieni polować na drobne bezkręgowce.
Nieco później przystępują do rozrodu żaby moczarowe, których samce przez kilka, kilkanaście dni będą się pysznić intensywną, niebieską barwą.
W drugiej połowie miesiąca przypadają gody grzebiuszki ziemnej. Ten jedyny u nas przedstawiciel ropuszkowatych składa skrzek w postaci długich sznurów. Grzebiuszka, zwana też, od godowego głosu, huczkiem ziemnym, uchodzi za zwierzę rzadko występujące w Polsce. W rzeczywistości, w odpowiednich dla niej środowiskach, występuje dość często. Opinia o rzadkości tego płaza wynika z jednej strony ze skrytego trybu życia, z drugiej zaś z niemal wyłącznie nocnej aktywności.
Od innych żabopodobnych stworzeń z łatwością odróżnimy grzebiuszkę zaglądając jej głęboko w oczy. Ma pionową źrenicę. W ciemności możemy natomiast grzebiuszkę poznać wąchając, ma się rozumieć wyłącznie w celach taksonomicznych. Podrażniona pachnie jak czosnek.
Źródło: Lee Cannon (https://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0.
Ciekawostka
Czy wiesz, dlaczego bieli się drzewa w sadach? W czasie przedwiośnia dni są ciepłe, ale nocami mogą zdarzać się jeszcze przymrozki. W wyniku tego wiele drzewek i krzewów owocowych zbyt szybko budzi się do życia i wypuszcza liście. Nocą, kiedy jest chłodniej, liście mogą ulec uszkodzeniu. Pomalowane na biało pnie odbijają promienie słoneczne. Dzięki temu roślina się nie nagrzewa i nie budzi przedwcześnie.
A teraz czas na zgadywanki wiosenne. Spróbujcie rozpoznać te rośliny, a później wyruszcie do lasu i sprawdźcie czy już są.
Informacje zaczerpnięto z:
Zdjęcia z zasobów ZPK w Przemyślu – autor: M. Sebastianka
oraz M. Banicka, K. Kowalczyk