Zespół Parków Krajobrazowych
w Przemyślu

Zadaniem Dyrektywy Ptasiej jest zachowanie i ochrona wszystkich gatunków ptaków naturalnie występujących w stanie dzikim, a także prawne uregulowania dotyczące handlu i ich pozyskania. Dyrektywa zawiera listę gatunków ptaków (182 gat.), którym zapewnia się przetrwanie i reprodukcję oraz ochronę ich siedlisk. Kraje członkowskie zostały zobligowane do wytypowania ostoi ptaków, które jako obszary specjalnej ochrony zostaną włączone w sieć Natura 2000. Ostoje ptaków są tworzone wg kryteriów międzynarodowej organizacji ornitologicznej BirdLife International.

Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej w województwie podkarpackim uznano cztery Obszary Specjalnej Ochrony: Pogórze Przemyskie, Ostoję Bieszczadzką, Lasy Janowskie, Puszczę Solską. Ostoja Pogórze Przemyskie o powierzchni 64 072,8 ha prawie pokrywa się z granicami Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego a tylko w północno-wschodniej części wychodzi poza jego obszar obejmując ponadto 2210,80 ha terenu Przemysko-Dynowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Dolina Wiaru pod Makową

Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego obejmuje powierzchnię 61 862 ha w gminach: Bircza, Dubiecko, Dynów, Fredropol, Krasiczyn, Krzywcza, Przemyśl, Żurawica i miasto Dynów, w powiatach przemyskim i rzeszowskim. Otulinę parku i ostoi o powierzchni 48 914 ha stanowi Przemysko - Dynowski Obszar Chronionego Krajobrazu.

Teren Parku to wysunięty na zachód fragment Karpat Wschodnich. W krajobrazie dominują niewysokie pogórza o rusztowym układzie grzbietów, poprzecinane kratową siecią czystych rzek i potoków. Teren w 64 % porośnięty jest lasami administrowanymi przez Nadleśnictwa: Bircza, Dynów, Kańczuga i Krasiczyn. Dominują zbiorowiska leśne z udziałem jodły i buka. Naturalne fragmenty starodrzewów jodłowo-bukowych zachowały się w paśmie górskim Turnica. W niższych partiach obszaru rozciąga się strefa wielogatunkowych lasów liściastych, z dębem, grabem, lipą drobnolistną i klonem. W dolinach rzek i potoków dotrwały do naszych czasów lasy łęgowe z wiązem, jesionem i dębem szypułkowym. Dominującym zbiorowiskiem roślinnym jest podgórska forma buczyny karpackiej, w drzewostanie której obok buka występuje dość licznie jodła, a także świerk, jawor i wiąz górski. Zachowały się również zbiorowiska kserotermiczne, głównie w okolicach Rybotycz i Makowej. Nad Sanem w okolicy miejscowości Bachórzec znajduje się torfowisko przejściowe i wysokie. Cenną osobliwością geologiczną są odkrywki fliszu karpackiego, ze śladami drobnej ichtiofauny, rozrzucone w wielu miejscach po całym Parku.

Stawy w Lipie

Występuje tu około 900 gatunków zielnych roślin naczyniowych. Zróżnicowanie gatunkowe wynika z przenikania się różnych elementów flory (górski, nizinny i pontyjski). Z tej liczby znaczna ilość podlega ścisłej i częściowej ochronie gatunkowej. Duże powierzchnie kompleksów leśnych poprzecinane enklawami pól uprawnych i ciekami wodnymi, stwarzają dogodne warunki do rozwoju i bytowania wielu gatunkom zwierząt. Doliną Sanu prowadzą szlaki migracyjne zwierząt. Wiosną, a potem jesienią przelatują tędy ptaki, zatrzymując się na odpoczynek, żer lub przezimowanie. Na Pogórzu Przemyskim żyje sporo chronionych gatunków ryb, płazów, gadów, ptaków lęgo-wych i ssaków. Jest to ostoja fauny puszczańskiej z: wilkiem i rysiem oraz dużymi ssakami roślinożernymi. Wśród bezkręgowców występują endemiczne elementy wschodnio-karpackie. Prowadzone w ostatnich latach badania drobnej fauny w dolinie Wiaru, wykaza-ły na terenie Parku obecność endemicznych elementów reprezentowanych głównie przez chrząszcze, ślimaki i krocionogi.

Rezerwat "Kozi Garb"

Z występujących tu zwierząt, 39 gatunków kręgowców znajduje się na czerwonej liście zwierząt rzadkich i chronionych, m.in. orzeł przedni, orlik krzykliwy, dzięcioł trójpalczasty, puszczyk uralski, nocek Bechsteina, żbik i żaba dalmatyńska.

W latach 1990 - 2000 zanotowano na obszarze NATURA 2000 Ostoja Pogórze Przemyskie 30 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku 1 Dyrektywy Rady 79/409/EWG. Są to:

Bączek Ixobrychus minutus
Status - gatunek lęgowy, liczebność : 5-8 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak wielkości gołębia, ubarwienie upierzenia jasnobrązowe z ciemnymi podłużnymi plamami lub czarnym grzbietem. Prowadzi bardzo skryty tryb życia. W locie widać czarno-białe upierzenie (samiec). Nogi w kolorze zielonym. Przylatuje w kwietniu odlatuje już w sierpniu. Gniazda zakłada nad wodą w trzcinach lub w gęstym krzewie wierzby.
Środowisko: zamieszkuje zakrzewienia łozowe wzdłuż rzeki San oraz gęsto porośnięte łozami i trzciną zbiorniki powstałe po poborze kruszywa. Najczęściej widywany w okolicy Dubiecka i pod Babicami.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): nie przegradzanie dolin rzecznych , zachowanie starorzeczy i zakrzaczonych brzegów.
Działania wspomagające ochronę: programy rolno-środowiskowe dla dolin rzecznych.
Działania lokalne: zachowanie większych powierzchni i pasów rosnącej wierzby nad brzegami.

Bocian czarny Ciconia nigra
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 10-15 par.
Cechy rozpoznawcze: bardzo podobny do bociana białego, z wierzchu cały czarny (również głowa i szyja), w locie jedynie brzuch i pióra pod ogonem białe. Młode ptaki czerń z nalotem brązu, dziób zielonoszary, nogi bladoróżowe. Gniazda zakłada na wysokich drzewach, w głębi kompleksu leśnego. Przylatuje w kwietniu, odlatuje we wrześniu lub pod koniec sierpnia.
Środowisko: zasiedla rozległe kompleksy leśne z bogatą siecią rzek, strumieni i potoków. Spotykany na obszarze całej ostoi, najczęściej we wschodniej jej części (Dolina Wiaru).
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): ochrona strefowa zachowanie mokradeł.
Działania lokalne: inwentaryzacja gniazd i ich ochrona.

Bocian biały Ciconia ciconia
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 50-60 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak bardzo znany, biało-czarny o czerwonych nogach i dziobie. Młode dziób i nogi czarne. Gniazda zakłada w sąsiedztwie siedzib ludzkich, na słupach elektrycznych i budynkach. Przylatuje w drugiej połowie marca, odlatuje około 20 sierpnia.
Środowisko: gatunek spotykany w obrębie siedzib ludzkich na terenie całej ostoi. Najliczniejsze skupiska gniazd stwierdzono w Gminie Fredropol - 25, Dubiecko - 10, Krzywcza - 7, Krasiczyn - 6, Bircza - 4.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie ekstensywnego krajobrazu rolniczego.
Działania wspomagające: programy rolno-środowiskowe.
Działania lokalne: budowa sztucznych miejsc gniazdowania (platformy), pomoc poszkodowanym ptakom.

Trzmielojad Pernis apivorus
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 20-30 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak bardzo podobny do myszołowa jednak o smuklejszej sylwetce, szczególnie głowa, mała i daleko wysunięta do przodu podczas lotu. Skrzydła trzyma w locie płasko podczas krążenia. Gniazda zakłada wysoko nad ziemią, na drzewie - zawsze w czasie gniazdowania, ptaki donoszą świeże zielone gałęzie. Żywi się owadami - osy, trzmiele. Przylatuje pod koniec kwietnia lub w maju odlatuje już w sierpniu. Ostatnie ptaki przelatują jeszcze w październiku.
Środowisko: obserwowany w okolicy rozległych kompleksów leśnych w otoczeniu terenów otwartych okolic Makowej, Bryliniec, Cisowej, Leszczyn, Łodzinki Dolnej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starodrzewi grądowych i w lasach podmokłych.

Bielik Haliaeetus albicilla
Status - gatunek przelotny i zimujący.
Cechy rozpoznawcze: bardzo duży ptak drapieżny o krótkim ogonie i szerokich skrzydłach. U ptaków dorosłych ogon śnieżnobiały, w locie wyraźnie widać klinowaty krótki ogon. Gniazda zakłada na najwyższych drzewach w okolicy w sąsiedztwie zbiorników wodnych. Osiadły w zimie, podejmuje wędrówki w poszukiwaniu pożywienia głównie nad zbiornikami wodnymi.
Środowisko: spotykany na obszarze całej ostoi corocznie. Obserwowany najczęściej nad rzeką San pod Przemyślem i Dynowem.
Ochrona: ochrona zimowisk.

Gadożer Circaetus gallicus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: ptak większy od myszołowa o brudnobiałym upierzeniu, z wierzchu brązowy. Gruba i krótka szyja, w locie niekiedy cały biały od spodu. Woskówka na dziobie niebieska. Poluje głównie na gady i płazy.
Środowisko: najczęściej obserwowano migrujące osobniki w dolinie rzeki San pod Przemyślem.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (żerowisko): zachowanie ekstensywnie użytkowanego krajobrazu rolniczego; szczególnie ważne są skraje lasów.

Błotniak stawowy Circus aeruginosus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: smukły ptak drapieżny cały ciemnobrązowy, ogon bez pręg. U samca skrzydła po środku popielate. Lot chwiejny, podczas lotu skrzydła wysoko uniesione w kształcie litery V. Przylatuje w marcu, odlatuje w październiku.
Środowisko: związany z terenami otwartymi i podmokłymi. Przelotne osobniki najczęściej obserwowano na polach w dolinie rzeki San i Wiar.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie rozległych płatów szuwaru trzcinowego i pałkowego, w przypadku eksploatacji trzciny - pozostawianie nie koszonych refugiów .

Błotniak łąkowy Circus cyaneus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: samiec z dołu biały od góry popielaty (przypomina dużą mewę), samica brązowa. Lot chwiejny. Podczas lotu skrzydła wysoko uniesione w kształcie litery V. Przelot w kwietniu i w maju, odlot do października. Często zimuje. Ptak terenów otwartych - pola i łąki.
Środowisko: przelotne osobniki obserwowano w okresie wędrówek na terenach otwartych w dolinie Sanu.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): nie przegradzanie dolin rzecznych, pozostawienie rozległych, zakrzaczonych łąk, ekstensywne zagospodarowanie łąkowo-pastwiskowe.
Działania wspomagające: programy rolno - środowiskowe dla dolin rzecznych.

Błotniak zbożowy Circus pygargus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: samiec od dołu jasny z prążkami. Z wierzchu popielaty z poprzecznymi czarnymi pręgami na skrzydle, samica brązowa. Lot chwiejny. Podczas lotu skrzydła wysoko uniesione w kształcie litery V. Wędrówka wiosenna w kwietniu i w maju, odlot we wrześniu. Ptak terenów otwartych.
Środowisko: obserwowany w okresie wędrówek na terenie całej ostoi w terenach o większej powierzchni pól i łąk. Dolina rzeki San na odcinku Przemyśl - Dynów.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): nie przegradzanie dolin rzecznych, pozostawienie rozległych, zakrzaczonych łąk, ekstensywne zagospodarowanie łąkowo-pastwiskowe.
Działania wspomagające: programy rolno - środowiskowe dla dolin rzecznych.

Orlik krzykliwy Aquila pomarina
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 36 46 par.
Cechy rozpoznawcze: duży ciemnobrązowy ptak drapieżny, na wierzchu skrzydeł jasna żółtobrązowa barwa pokryw skrzydłowych. Młode z licznymi jasnymi rzędami białych plamek na skrzydłach. W locie, podczas krążenia, końce skrzydeł skierowane do dołu. Gniazdo zakłada w koronie wysokiego drzewa. Przylot w kwietniu, odlot we wrześniu.
Środowisko: zamieszkuje brzegi kompleksów leśnych, w otoczeniu pól i łąk, chętnie w dolinach rzek i w okolicy terenów podmokłych. Obserwowany w okolicach: Fredropola, Gruszowej, Chołowic, Babic, Bryliniec, Kniażyc, Krzeczkowej, Leszczyn, Krasiczyna, Cisowej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): ochrona strefowa, zachowanie zróżnicowanego krajobrazu zawierającego podmokłe obszary otwarte, których nie należy zalesiać.
Działania lokalne: inwentaryzacja stanowisk gniazdowania i ich ochrona.

Orzeł przedni Aquila chrysaetos
Status - gatunek prawdopodobnie lęgowy. Liczebność: 1-2 pary.
Cechy rozpoznawcze: duży ptak drapieżny, brązowy, z jasną żółtawą głową i jasną nasadą ogona barwy białawej. Młode mają ogon u nasady biały z czarną pręgą na końcu i jasne plamy pod skrzydłami. Skrzydła podczas krążenia trzyma prosto. Gniazda zakłada na wysokich drzewach górujących nad okolicą. Ptak osiadły, podejmuje w ostre zimy wędrówkę z gór w nizinne partie obszaru występowania.
Środowisko: zamieszkuje rozległe kompleksy leśne z terenami otwartymi. Najczęściej obserwowany w południowo-wschodniej części ostoi w okolicy Makowej i Rybotycz, skąd zalatują ptaki gniazdujące w Górach Słonnych. Niewykluczone jest gniazdowanie po jednej parze w okolicy Leszczyn i pod Dynowem.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): ochrona strefowa, zachowanie zróżnicowanego krajobrazu, zawierającego podmokłe obszary otwarte, których nie należy zalesiać.
Działania lokalne: inwentaryzacja stanowisk gniazdowania i ich ochrona.

Rybołów Pandion haliaetus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: biało czarny ptak z charakterystycznie wygiętymi do tyłu końcami skrzydeł, dwie czarne plamy na zgięciu skrzydeł od ich spodu. Często zawisa nad wodą wypatrując pożywienia jakim są ryby. Przelatuje w kwietniu i jesienią do listopada.
Środowisko: ptaki obserwowane są, zarówno wiosną jak i jesienią głównie w dolinie rzeki San. San jest jednym z ważniejszych szlaków wędrówki tego gatunku w Polsce.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (żerowisko): zachowanie zbiorników wodnych.

Jarząbek Bonasa bonasia
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 200 - 300 par.
Cechy rozpoznawcze: leśny kurak, przypominający kuropatwę, opierzenie upstrzone w czarne i brązowe plamy, samiec z czubkiem i czarnym podgardlem. Siada często na drzewach. Gniazdo zakłada na ziemi pod osłoną chrustu, pnia lub korzeni. Ptak osiadły .
Środowisko: zamieszkuje starodrzewia mieszane, z gęstym podszyciem leśnym i licznymi zmurszałymi pniami powalonych drzew. Często w sąsiedztwie strumieni i terenów podmokłych. Regularnie widuje się ptaki w leśnictwach Nadleśnictwa Krasiczyn: Prałkowce, Zalesie, Dybawka, Olszany, Rokszyce, Cisowa. Obserwowany również w kompleksach leśnych okolic Dynowa i Birczy.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie lasów mieszanych i borów, o naturalnej strukturze i urozmaiconym podszyciu.

Zielonka Porzana parva
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: ptak wielkości szpaka, brązowy z wierzchu, niebieskawo popielaty od spodu. Nogi zielone, długie palce. Pod ogonem, pióra w poprzeczne białe i szare prążki. Przelatuje w kwietniu i we wrześniu, często, podczas nocnej wędrówki, ptaki rozbijają się o linie elektryczne.
Środowisko: bardzo rzadko spotykany gatunek, w okresie wędrówek w dolinie rzeki San.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie rozległych płatów szuwarów.

Derkacz Crex crex
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 100 - 200 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak otwartych terenów łąkowych, przypomina kuropatwę choć jest mniejszy. Upierzenie jasno-brązowe od góry z czarnym łuskowaniem. Skrzydła rdzawo-brązowe. Przylatuje pod koniec kwietnia i od razu słychać charakterystyczny donośny dźwięk wydawany przez ptaki - "derrr derr derr". Odlatuje w sierpniu i we wrześniu.
Środowisko: terenem występowania są żyzne i podmokłe łąki, szczególnie w dolinach rzek i potoków. Zamieszkuje równomiernie cały obszar ostoi. Ptaki podczas okresu lęgowego widywano w Cisowej, Huwnikach, Leszczynach, Łodzince Górnej i Dolnej, Krzywczy, Babicach, Dubiecku, Bachórcu i Dynowie.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie ekstensywnego krajobrazu rolniczego.
Działania lokalne: edukacja związana z okresem gniazdowania ptaków a zabiegami agrotechnicznymi.

Żuraw Grus grus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: większy od bociana. W locie popielaty z czarnymi końcami skrzydeł i ogona. Czerwona, goła plama pośrodku głowy. Podczas wędrówek sezonowych ptaki lecą charakterystycznymi kluczami wydając donośny głos, zwany "klangorem" - kjurr-rir . Przeloty w marcu i kwietniu oraz jesienią od września do października.
Środowisko: corocznie przelatują wiosną i jesienią grupy ptaków zatrzymując się niekiedy na rozległych terenach otwartych w dolinie rzeki San.
Ochrona: proponowany zakres ochronny: ochrona zlotowisk.
Działania lokalne: inwentaryzacja i ochrona zlotowisk.

Łęczak Tringa glareola
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: wielkości szpaka. Z wierzchu prawie czarny z białymi plamkami, od spodu biały, nogi i dziób zielonkawe. Skrzydła od spodu jasne.. Na białym ogonie poprzeczne czarne prążki. Przelot od kwietnia do czerwca i jesienny od lipca do końca września.
Środowisko: regularnie przelatujące ptaki wiosną i jesienią spotkać można nad rzeką Wiar i San. Większych miejsc koncentracji nie obserwowano, rzeka San na całej długości stanowi teren zatrzymywania się tego gatunku.
Ochrona: proponowany zakres ochronny: ochrona koncentracji wędrówkowych. Działania lokalne: inwentaryzacja i ochrona zlotowisk.

Rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus
Status - gatunek przelotny.
Cechy rozpoznawcze: skrzydła i ogon z wierzchu szare, skrzydła od spodu jasne. Na brzuchu i piersi szaro-stalowa plama, boki głowy, wzdłuż czarnej czapeczki na głowie, białe, dziób czerwony. Przeloty w maju i we wrześniu.
Środowisko: obserwowana w dolinie Sanu na odcinku Przemyśl - Dynów.
Ochrona: proponowany zakres ochronny; ochrona koncentracji wędrówkowych .

Puchacz Bubo bubo
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 3 - 4 pary.
Cechy rozpoznawcze: olbrzymia sowa z "uszami" - pęczkami piór na głowie. Duże wyraźne czerwono-pomarańczowe oczy. Ptak osiadły. Gniazda zakłada na ziemi lub w gnieździe ptaka drapieżnego.
Środowisko: zamieszkuje rozległe kompleksy leśne okolic Cisowej, Gruszowej, Żohatynia i Średniej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): ochrona strefowa, zachowanie rozległych kompleksów leśnych, zachowanie wykrotów i leżaniny.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Puszczyk uralski Strix uralensis
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 40 - 60 par.
Cechy rozpoznawcze: duża sowa, bez tzw. "uszu", z długim ogonem. Ogólna barwa upierzenia szarobrązowa. Dziób żółty. Na piersi podłużne, długie prążkowanie. Ptak osiadły, w zimie podejmujący wędrówkę za pokarmem w najbliższej okolicy gniazdowania. Gniazda zakłada w obszernych dziuplach lub starych gniazdach ptaków drapieżnych (myszołów, orlik krzykliwy).
Środowisko: gniazduje w starodrzewach bukowych w okolicy dróg, polan i łąk. Często decydującym w wyborze siedliska występowania jest miejsce gniazdowania - obszerna dziupla.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie drzew dziuplastych oraz martwego i obumierającego drewna w lesie, rozwieszanie skrzynek lęgowych.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Zimorodek Alcedo atthis
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 4 - 5 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak wielkości szpaka, głowa, grzbiet, skrzydła, ogon szmaragdowe. Od spodu rdzawy. Dziób długi, wrzecionowaty. Lata nisko nad wodą jak błękitna strzała. Często przesiaduje na zwisającej gałęzi nisko nad wodą wypatrując zdobyczy - drobnych rybek. Gniazdo to wygrzebana nora długości do 1 m w stromym brzegu rzeki. Ptak osiadły. Jesienią i zimą zjawiają się u nas ptaki z północy.
Środowisko: spotykany nad rzekami i potokami w miejscach, gdzie jest dużo stromych skarp umożliwiających gniazdowanie. Lęgi stwierdzono nad Wiarem w Posadzie Rybotyckiej, Rybotyczach i Makowej. Nad Sanem zaś, pod Dynowem, Dybawką Dolną, Hołublą, Wapowcami, Łętownią, Kuńkowcami, Babicami i nad potokiem Olszanka w Olszanach.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): pozostawienie urwistych brzegów rzek i skarp w pobliżu zbiorników wodnych. Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Dzięcioł czarny Dryocopus martius
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 60 - 80 par.
Cechy rozpoznawcze: największy z dzięciołów w Europie (wielkości gawrona), czarna barwa upierzenia, czerwony wierzch głowy i melodyjny przeciągły głos to cechy tego gatunku. Ptak osiadły. Dziuple wykuwa najczęściej w usychających drzewach.
Środowisko: gatunek o równomiernym rozsiedleniu na terenie ostoi. Zamieszkuje starodrzewia bukowo-jodłowe często w pobliżu polan i wyrębów. Obserwowany w okolicy: Rokszyc, Koniuszy, Hołubli, Kupnej, Birczy, Krzeczkowej, Chołowic, Średniej, Woli Maćkowskiej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starodrzewi.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Dzięcioł średni Dendrocopos medius
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 40 - 70 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak z grupy dzięciołów, tzw. pstrych. Ubarwienie czarno-biały z czerwoną czapką na głowie i pod ogonem, boki tułowia pokryte plamkami. Wzór barwy czarnej na bokach głowy nie sięga dzioba. Nie występuje w miejscach z dużym udziałem sosny. Głos charakterystyczny - skrzekliwe, przeciągłe "eeeg, eeeg, eeeg". Ptak osiadły.
Środowisko: zamieszkuje lasy niższych partii Pogórza z przewagą gatunków liściastych (lipy, dęba) oraz stare podworskie parki. Obserwowany pod Krasiczynem, Mielnowem, Prałkowcami, Bełwinem oraz w paśmie Turnicy.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starodrzewi grądowych i łąkowych.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 30 - 40 par.
Cechy rozpoznawcze: największy gatunek z tzw. grupy dzięciołów pstrych. Czarno-białe upierzenie i charakterystyczna biała, dolna część grzbietu. Czerwony wierzch głowy. Pożywienia i miejsca wykucia dziupli poszukuje w martwym drewnie. Ptak osiadły.
Środowisko: środowiskiem tego gatunku są starodrzewia liściaste z dużą ilością martwych i zmurszałych pni. Chętnie w pobliżu cieków wodnych. Obserwowany w okresie lęgowym w okolicy: Grochowiec, Prałkowiec, Dybawki, Bryliniec, Koniuszej, Makowej, Witoszyniec, Dybawki Dolnej, Krzeczkowej, Chołowic i w rezerwacie Krępak.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starodrzewi liściastych i mieszanych na siedliskach podmokłych i wilgotnych, pozostawianie obumierającego i martwego drewna.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Jarzębatka Sylvia nisoria
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 40 -60 par.
Cechy rozpoznawcze: największa z pokrzewek, przypomina trochę małą kukułkę. Wierzch ciała szary, spód prążkowany, wyraźna żółta tęczówka oka. Gniazdo zakłada zazwyczaj w głębi krzewu, nisko nad ziemią. Przylatuje w maju, odlatuje pod koniec sierpnia.
Środowisko: zamieszkuje nasłonecznione skraje lasów o wystawie południowej, często w tym samym środowisku co gąsiorek. Zakrzewienia na stokach wzgórz, gęste, nasłonecznione skraje zadrzewień nad potokami. Obserwowana w Prałkowcach, Dybawce Dolnej, Babicach, Krzywczy, Rybotyczach.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie ekstensywnego krajobrazu rolniczego.
Działania wspomagające: programy rolno-środowiskowe.
Działania lokalne: edukacja związana z zachowaniem remiz z krzewami i zadrzewień śródpolnych, jako miejsc gniazdowania tego gatunku.

Muchołówka mała Ficedula parva
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 100 - 300 par.
Cechy rozpoznawcze: delikatny, niewielki ptak o szarej barwie upierzenia oraz pastelowych, niebieskawych bokach głowy. Jasno-pomarańczowa plamka na podgardlu. Sterówki skrajne w czarnym ogonie - białe. Gniazdo zakłada w płytkiej dziupli o dużym otworze wlotowym. Przylatuje w maju, odlatuje we wrześniu.
Środowisko: środowiskiem gniazdowania są starodrzewy liściaste, głównie bukowe, niekiedy mieszane, z przewagą buka. Obserwowana w lasach okolic Turnicy, Prałkowiec, Witoszyniec, Hołubli, Bełwina, Leszczyn, Grochowiec, Krępaka, Cisowej i Kalwarii Pacławskiej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starych grądów i lasów mieszanych.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Muchołówka białoszyja Ficedula albicilla
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 100 - 300 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak wielkości wróbla, upierzenie czarno-białe z białą przepaską na karku. Samica w układzie barw taka sama, jedynie o barwie upierzenia brązowej. Gniazda zakłada w dziuplach, często po odłamanym konarze korony drzewa. Przylatuje w kwietniu, odlatuje w sierpniu lub we wrześniu.
Środowisko: występuje w lasach liściastych, najczęściej w buczynach o słabym podszyciu. Ptaki w okresie lęgowym, obserwowano w paśmie Turnicy, pod Prałkowcami, Witoszyńcami, Hołublą, Bełwinem, Leszczynami, Grochowcami, Kalwarią Pacławską, Chołowicami, Dąbrówką Starzeńską.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie starych grądów i łęgów z obfitością dziupli.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Gąsiorek Lanius collurio
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 300 - 500 par.
Cechy rozpoznawcze: ptak nieco większy od wróbla. Grzbiet i skrzydła rdzawo-brązowe. Pierś i brzuch biało-różowe. Głowa niebieskawa z czarną pręgą od dzioba za tył głowy. Samica brązowa z łuskowaną piersią. Górna część dzioba zagięta do dołu.
Środowisko: zamieszkuje tereny otwarte o dużym nasłonecznieniu z licznymi krzewami, brzegi lasów i zbiorników wodnych, skupienia krzewów głogu i tarniny, zadrzewienia śródpolne (ich obrzeża). Lęgowe ptaki stwierdzono w pobliżu wszystkich miejscowości ostoi, rozmieszczenie na terenie ostoi równomierne.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie ekstensywnego krajobrazu rolniczego.
Działania wspomagające: programy rolno-środowiskowe.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus
Status - gatunek lęgowy, liczebność: 20 - 30 par.
Cechy rozpoznawcze: czarno-biały dzięcioł z przewagą barwy czarnej. Na czole złoto-żółta plama. Trzy palce - dwa skierowane do przodu, jeden do tyłu. Gniazdo - dziuplę wykuwa w świerku lub jodle.
Gatunek osiadły.
Środowisko: obserwowany w starodrzewach jodłowych w miejscach z dużą ilością martwych i powalonych drzew. Tereny leśne podmokłe, z dominacją jodły. Obserwowany w okolicy Cisowej, Kalwarii Pacławskiej, Leszczyn.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie w lesie martwych i obumierających drzew.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.

Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus
Status - gatunek lęgowy, liczebność 5 - 10 par.
Cechy rozpoznawcze: bardzo podobny do dzięcioła dużego (czarno-biały), brak czarnego paska na policzku, biegnącego od czerwonej plamki na potylicy i łączącego się z paskiem od dzioba. Gatunek osiadły.
Środowisko: zamieszkuje obrzeża terenów leśnych w pobliżu rzek, stare aleje drzew, parki podworskie, ogrody wiejskie z dużą ilością starych, gęsto rosnących drzew owocowych. Widywany w Huwnikach, Prałkowcach (lęg) i Dąbrówce Starzeńskiej.
Ochrona: wymagany sposób ochrony i gospodarowania (gniazdowisko, żerowisko): zachowanie ekstensywnego krajobrazu rolniczego.
Działania lokalne: inwentaryzacja miejsc gniazdowania i ich ochrona.