Zespół Parków Krajobrazowych
w Przemyślu

Lokalizacja: Monasterzec, gm. Sanok, powiat sanocki

Cel utworzenia: Leśno – faunistyczny rezerwat przyrody „Góra Sobień”, gdzie podmiotem ochrony są zarówno unikatowe zbiorowiska roślinne, jak i rzadka fauna kserotermiczna, czyli ciepłolubne owady i inne stawonogi spotykane na nasłonecznionych stanowiskach.

Wskazówki dojazdu samochodem: Dojazd komunikacją publiczną od strony Sanoka i Leska przez miejscowość Załuż.Aby tam dojechać samochodem należy w Sanoku skręcić na Przemyśl, następnie przejechać przez Olchowce, Bykowce a w Załużu skręcić w prawo - na Lesko. Rezerwat "Góra Sobień" znajduje się po prawej stronie drogi. Miejsce jest dobrze oznakowane, samochód można zostawić na niewielkim parkingu gdzie zaczyna się ścieżka.

Długość trasy: 0,5km/0,5h

Infrastruktura turystyczna: Na początku ścieżki przy rezerwacie „Góra Sobień” znajduje się parking dla samochodów i autokarów. Ponadto jest tutaj miejsce ogniskowe. Ścieżka opatrzona jest w  tablice przystankowe. W stromych miejscach dla turystów udostępnione są drewniane schody a w miejscu widokowym na San - platforma widokowa. Ścieżka jest oznaczona w terenie kwadratami 10x10, malowane na biało-fioletowo po przekątne

Opis trasy: Z parkingu należy kierować się do przystanku nr 1, który znajduje się w połowie drogi do  wzniesienia w rezerwacie „Góra Sobień” (451 m n.p.m.). Rezerwat powstał w 1970 r. i zajmuje powierzchnię ok. 5 ha. Ochroną objęto fragment lasu mieszanego, w którym występują chronione gatunki roślin, m.in. lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, tojad dzióbaty i mołdawski, pokrzyk wilcza jagoda. Oprócz tego stwierdzono występowanie rzadkich ciepłolubnych zwierząt bezkręgowych (np. pająki, ryjkowce, skąponogi). Dalej wędruje się drewnianymi schodami w górę, do ruin XVI-w. zamku Kmitów. Przy tym miejscu znajduje się szeroka platforma widokowa z rozległą panoramą na dolinę. Przy dobrej widoczność można także dostrzec bieszczadzkie połoniny – pasmo Smereka. Kiedyś ścieżka prowadziła jeszcze na drugą stronę drogi. Dziś ten odcinek jest wyłączony z ruchu turystycznego, ponieważ znajduje się tam las gospodarczy, w którym prowadzone są prace. Wśród roślin runa znajdują się ciekawe gatunki jak sałatnica leśna, obrazki alpejskie i czworolist pospolity. Wędrując ścieżką przechodzi się przez 70-letni wilgotny drzewostan, a wśród roślin znajdują się skrzyp olbrzymi, knieć błotna i wawrzynek wilczełyko. Należy pamiętać, że ten ostatni jest trujący.

Ciekawostka: Na murach sobieńskiego zamku uważny obserwator dojrzy napisy w języku ukraińskim i rysunki przedstawiające tryzub - symbol Ukrainy. Ślady te pozostawiła ukrywająca się sotnia Ukraińskiej Powstańczej Armii, która w maju 1946 roku zaatakowała pociąg pancerny ochraniający szlak kolejowy Załuż - Ustjanowa - Olszanica.

Informacja: Ścieżka jest dostępna całorocznie, polecany pory to wiosna (IV-VI) z uwagi na kwitnące rośliny runa oraz jesienią (IX-X) ze względu na kolory lasów. Teren o zróżnicowanej rzeźbie terenu, trasa o średnim stopniu trudności ze stromym podejściem oraz zejściem W czasie deszczu lub bezpośrednio po opadach należy zachować szczególną ostrożność.

Warto wiedzieć: Jak przystało na ruiny niegdysiejszego zamku także z tym miejscem związanych jest kilka legend. Według jednej z nich w nocy straszą dwie damy, jedna czarna, druga zaś biała. Można także, przy odrobinie szczęścia, zobaczyć obydwie straszące damy naraz, jak przechadzają się po ruinach. Jednak według przekazów obydwie damy unikają się ponieważ Czarna Dama straszy w godzinach 23.30-01.10, zaś Biała Dama wcześniej bo w  godzinach 21.00-23.45.