Zespół Parków Krajobrazowych
w Przemyślu

Dokarmianie ptaków zimą,

W ramach edukacji przyrodniczej zajmiemy się tematem prawidłowego dokarmiania ptaków.

 

Wielu z nas zastanawia się, czy trzeba dokarmiać ptaki w zimie?

Postaramy się odpowiedzieć na to pytanie oraz wiele innych: kiedy rozpocząć dokarmianie?, czym karmić ptaki?, czego unikać?.

Dokarmiać czy nie?

Zima to trudny czas dla ptaków. Trudno znaleźć im cokolwiek do jedzenia, gdyż wszystko zasypał śnieg. Poszukiwania na mrozie pochłaniają cenną energię. W terenie pokrytym śniegową pierzynką często możemy spotkać wróble, mazurki, sikory, dzięcioły, kawki, gawrony, kosy, kwiczoły oraz ich kuzynów. Wielu ptakom nie uda się przetrwać ciężkich zimowych warunków – niskiej temperatury i opadów. Aby pomóc im w przetrwaniu zimy można je dokarmiać.

Ptaki często przylatują w pobliże naszych domów, gdyż wiedzą doskonale, że mogą spodziewać się "darmowej stołówki". Ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne.

 

Jeśli już zdecydujemy się na zimowe dokarmianie ptaków – róbmy to regularnie. !

 

Niestety podczas dokarmiania ptaków popełniamy wiele błędów, które często przynoszą więcej szkód niż pożytku, dlatego stosujmy się do zasady – lepiej w ogóle nie karmić ptaków, niż robić to źle!

 

Kiedy zacząć dokarmianie ptaków?

Ptaki zaczynamy dokarmiać tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie. Podczas bezśnieżnej zimy ptaki powinny radzić sobie same, bez naszej pomocy. Początkowo wykładamy niewiele pokarmu, aby się nie zepsuł. Dokarmianie kończymy z wraz z nadejściem wiosny (przed końcem kwietnia).

Nie rozpoczynajmy dokarmiania ptaków zbyt wcześnie, gdyż zaburza to wędrówkę łabędzi i kaczek, powodując ich pozostawanie w Polsce i późniejsze problemy w przetrwaniu zimy.

Karmnik na szybę daje możliwość obserwacji ptaków przy samym oknie.

Karmnik, w którym nasypane ziarna pozostają suche pomimo wszelkich

warunków atmosferycznych, to karmnik z zasobnikiem. Ptaki nie są w stanie

zanieczyścić pokarmu, bo ich odchody nie trafiają nigdy do zasobnika.

W związku z tym zagrożenie chorobami przenoszonymi przez układ pokarmowy

jest znacznie mniejsze.

Karmnik z zasobnikiem jest doskonałym rozwiązaniem także dla nas, ponieważ nie trzeba często dosypywać do niego ziarna. Nie musimy zatem wychodzić, nie płoszymy ptaków, w zamian możemy je spokojnie obserwować przez okno.

Karmnik dla ptaków

Warto umieścić w ogrodzie, czy na balkonie. Kupienie lub zrobienie go z drewna nie powinno stanowić większego problemu. Rozmiary karmnika powinny być dostosowane do wielkości ptaków. Warto umieścić w nim deskę lub tackę, aby ułatwić czyszczenie go z resztek pokarmów i odchodów. Karmnik powinien zabezpieczać pokarm przed rozwianiem, zasypaniem i zamoczeniem - musi mieć daszek chroniący pokarm przed deszczem i śniegiem oraz osłonę przed wiatrem. Jednocześnie powinien zapewniać ptakom bezpieczeństwo – tzn. swobodny przylot i odlot (ucieczkę).

Pamiętajmy, że karmnik może przyciągać drapieżniki (np. koty), dlatego umieśćmy go tak, aby utrudnić dostanie się im do niego. Powinien być zamocowany solidnie do podłoża lub drzewa, aby nie spadł podczas silnych wiatrów.

Czym karmić ptaki?

Do karmienia ptaków używamy tylko naturalnych produktów – nie przetworzonych przez człowieka! W sklepach bez trudu zdobędziemy kasze, zboża, płatki owsiane, ziarna słonecznika, konopi, dyni, orzechy, suszone owoce oraz gotowe mieszanki nasion dla dzikich ptaków. Dla wielu ptaków przysmakiem jest tłuszcz zwierzęcy (słonina lub łój), a także zalane roztopionym tłuszczem nasiona i orzechy - tzw. zimowe kule.

Pamiętajmy jednak, aby słonina nie była solona i nie wisiała zbyt długo (ok. 2-3 tyg), ponieważ gdy zjełczeje może zaszkodzić ptakom.

Mieszanki nasion dla dzikich ptaków dostępne są w każdym sklepie zoologicznym.

Zwykle w skład takiej mieszanki wchodzą nasiona słonecznika, konopi, pszenicy, dyni oraz rozdrobnione orzeszki ziemne.

Zimowa kula to połączenie tłuszczu, nasion oraz orzechów.

Kula znajduje się w siateczce, która umożliwia łatwy dostęp do pożywienia i zapobiega jej rozpadaniu.

Zimowe dokarmianie przyciąga różne gatunki ptaków.
Trudno określić skład uniwersalnego pokarmu – każdy gatunek lubi co innego:

- Łabędzie i kaczki jedzą ziarna zbóż, drobno pokrojone warzywa, w trakcie surowej zimy specjalny granulat dla ptaków wodnych. Chleb (wyłącznie świeży i rozdrobniony) może stanowić tylko uzupełnienie pokarmu! Karmienie wyłącznie pieczywem (przez kilka miesięcy) prowadzi do chorób układu pokarmowego!

- Gołębie, sierpówki, kawki i gawrony jedzą grubą kasza, pszenicę, a także czerstwe, białe pieczywo pokrojone w kostki o wielkości 1 cm.

- Sikory jedzą surową słoninę, łuskane nasiona orzechów włoskich, słonecznika (łuskane lub w łupinach) oraz konopie.

- Kosy i kwiczoły jedzą przekrojone jabłka, morele, mrożone owoce czarnego bzu, jarzębiny, ligustra, porzeczek, jagód, aronii, a także rodzinki i pokrojone daktyle. Należy unikać podawania suszonych owoców, gdyż pęcznieją w wolu, co w przypadku zjedzenia zbyt dużej ilości może być dla ptaka niebezpieczne.

- Wróble i mazurki jedzą proso, drobne kasze, łuskany słonecznik.

- Dzwońce i zięby jedzą nasiona słonecznika i konopie.

- Trznadle jedzą proso, łuskany owies i płatki owsiane.

 

Nie dokarmiaj ptaków "na zapas".

Wykładaj tylko tyle karmy, aby ptaki szybko ją zjadły oraz aby nie psuła się i zamarzała. Sól, konserwanty oraz przyprawy, które znajdują się w resztach z naszych stołów, są dla ptaków szkodliwe i powodują u nich poważne choroby.

Czym NIE karmić ptaków?

Ptaki są często dokarmiane w sposób przypadkowy i nieprzemyślany, a niewłaściwy rodzaj pokarmu powoduje więcej szkód niż pożytku. Głodne ptaki zjedzą wszystko, ale efekty mogą być tragiczne.

Ptaków nie wolno karmić produktami solonymi – tj. orzeszkami solonymi, soloną słoniną, słonym pieczywem. Bardzo niebezpieczny jest pokarm zepsuty (np. spleśniały chleb) lub pieczywo namoczone i zamarznięte. Nie wolno dawać ptakom nie ugotowanego pęczaku oraz innych pęczniejących w przewodzie pokarmowym ziaren i kaszy.

Naturalny pokarm.

Wiele roślin w naszych ogrodach chętnie jest odwiedzanych przez zimujące ptaki. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, które jesienią obficie pokrywają się owocami. Warto o nich pamiętać dobierając rośliny do ogrodu przyjaznego ptakom.

• Krzewy atrakcyjne dla ptaków: berberys, cis, irga, dereń, jałowiec, ligustr, ognik, czarny bez i kalinę.

• Drzewa atrakcyjne dla ptaków: czereśnia ptasia, jarzębina, leszczyna, głóg, oliwnik, buk i drzewa iglaste.

• Pnącza atrakcyjne dla ptaków: winobluszcz, winorośl i bluszcz pospolity.

 

A teraz zobaczcie jak ptaki poszukają jedzenia i jak im w tym pomagają ludzie.

 

https://vimeo.com/57665054

 

 

 

 

Zdjęcia z zasobów ZPK w Przemyślu – autor: M. Sebastianka oraz z https://www.google.com

Informacje zaczerpnięto z: https://zielonyogrodek.pl